Endometrium
Rak endometrium, nazywany również rakiem trzonu macicy, jest nowotworem złośliwym rozwijającym się w błonie śluzowej wyściełającej jamę macicy. W miarę rozwoju może zacząć naciekać pozostałe warstwy trzonu macicy. To jedno z najczęstszych rozpoznań w ginekologii onkologicznej. Zazwyczaj diagnozowany jest w wieku 50–70 lat, jednak coraz częściej występuje również u kobiet młodszych. Zachorowalność na ten nowotwór stale wzrasta, a w ciągu ostatnich 20 lat liczba chorych uległa podwojeniu.
Klasyczny podział wyróżnia dwa typy raka endometrium. Pierwszy typ (gruczolakorak endometrioidalny) stanowi 80–90% wszystkich zachorowań i występuje w okresie menopauzy. Jego powstanie związane jest z nieprawidłowym wzrostem endometrium pod wpływem hormonów płciowych. Zazwyczaj charakteryzuje się z dobrym rokowaniem. Typ drugi (gruczolakorak nieendometrioidalny), najczęściej występuje w 6.–7. dekadzie życia. Obejmuje kilka podtypów, które nie mają związku z działaniem hormonów. Częściej wiąże się z powstawaniem przerzutów, przez co jego rokowanie jest gorsze. Obecnie jednak stosowana jest przede wszystkim klasyfikacja molekularna, która uwzględnia obecność konkretnych genów i białek w komórkach nowotworowych, pozwalając tym samym na indywidualne planowanie leczenia.
Klasyczny podział wyróżnia dwa typy raka endometrium. Pierwszy typ (gruczolakorak endometrioidalny) stanowi 80–90% wszystkich zachorowań i występuje w okresie menopauzy. Jego powstanie związane jest z nieprawidłowym wzrostem endometrium pod wpływem hormonów płciowych. Zazwyczaj charakteryzuje się z dobrym rokowaniem. Typ drugi (gruczolakorak nieendometrioidalny), najczęściej występuje w 6.–7. dekadzie życia. Obejmuje kilka podtypów, które nie mają związku z działaniem hormonów. Częściej wiąże się z powstawaniem przerzutów, przez co jego rokowanie jest gorsze. Obecnie jednak stosowana jest przede wszystkim klasyfikacja molekularna, która uwzględnia obecność konkretnych genów i białek w komórkach nowotworowych, pozwalając tym samym na indywidualne planowanie leczenia.
Wybierz interesujący Cię dział, aby dowiedzieć się więcej:
Epidemiologia
Rak endometrium jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych u kobiet, stanowiąc w Polsce czwarte pod względem liczby zachorowań rozpoznanie onkologiczne, a szczyt zachorowań przypada między 55. a 70. rokiem życia. W roku 2022 rozpoznano go u niemal 6 tys. kobiet.
Etiologia i czynniki ryzyka
Rak trzonu macicy jest silnie powiązany z zaburzeniami hormonalnymi. Do głównych czynników ryzyka zachorowania należą otyłość oraz zaburzenia metaboliczne. Schorzenia te są coraz bardziej powszechne, przez co w przyszłości może również wzrastać zachorowalność na ten typ nowotworu.
Metody zapobiegania
Profilaktyka raka trzonu macicy opiera się głównie na eliminowaniu czynników ryzyka, takich jak otyłość, zaburzenia hormonalne i choroby metaboliczne, a także na wczesnym wykrywaniu niepokojących objawów i monitorowaniu kobiet z grup ryzyka. Dzięki wprowadzeniu prostych działań możliwe jest znaczne ograniczenie liczby zachorowań oraz poprawa rokowania w przypadku wykrycia nowotworu.
Objawy raka endometrium
Rak endometrium zazwyczaj rozwija się powoli, a jednocześnie pierwsze objawy pojawiają się już we wczesnym etapie rozwoju choroby. Jednak wiele kobiet ignoruje pierwsze symptomy, przypisując je zmianom hormonalnym związanym z menopauzą. Tymczasem szybka reakcja pozwala na szybkie wykrycie choroby i skuteczne leczenie. Dlatego tak istotne jest, by znać najczęstsze objawy raka trzonu macicy i nie lekceważyć nawet subtelnych zmian.
Diagnostyka
W większości przypadków rak trzonu macicy rozwija się powoli, dając stosunkowo wczesne objawy, co stwarza realną szansę na wczesną diagnozę i skuteczne leczenie. Kluczowe znaczenie ma zatem wczesna diagnostyka, obejmująca zarówno ocenę kliniczną, jak i wykorzystanie nowoczesnych metod obrazowania oraz badań histopatologicznych.
Leczenie
Leczenie raka endometrium zależy od wielu czynników i może obejmować chirurgię, radioterapię, chemioterapię, hormonoterapię lub nowoczesne terapie celowane. Najlepsze efekty osiąga się, gdy choroba jest wykryta wcześnie – co daje szansę na całkowite wyleczenie przy stosunkowo niewielkim obciążeniu dla organizmu. Współczesna medycyna coraz częściej oferuje indywidualne podejście do procesu, a rozwój nowych terapii daje nadzieję na jeszcze skuteczniejsze leczenie w przyszłości.
Postępowanie po leczeniu i rehabilitacja
Postęp w diagnostyce i leczeniu raka endometrium pozwala na coraz bardziej skuteczne leczenie. Jednak zakończenie terapii nie oznacza końca opieki nad pacjentką, a następujący po nim etap, obejmujący obserwację onkologiczną, rehabilitację oraz wsparcie psychiczne i społeczne, jest kluczowy dla utrzymania dobrej jakości życia i zapobiegania nawrotom choroby.
Pamiętaj, że każdy przypadek zdrowotny wymaga indywidualnej oceny
Informacje zawarte w Kompendium mają charakter ogólny i nie stanowią profesjonalnej porady medycznej. Każdy przypadek wymaga indywidualnej oceny — w razie wątpliwości, pytań lub potrzeby uzyskania szczegółowych wyjaśnień, skonsultuj się z lekarzem prowadzącym. To on najlepiej zna Twoją sytuację i pomoże dobrać rozwiązania odpowiednie dla Ciebie.
W przypadku dodatkowych pytań należy zwrócić się do lekarza. Porad i wsparcia udzielają też organizacje działające na rzecz pacjentów.