Metody zapobiegania

Aktualnie posiadamy tylko ograniczoną wiedzę na temat przyczyn występowania mięsaków kości i chrząstek, a jednocześnie najlepiej opisane czynniki ryzyka zaliczane są do grupy niepoddających się modyfikacji. W związku z tym szczególnie duże znaczenie w uzyskiwaniu lepszych wyników leczenia będzie miało zachowanie odpowiedniej czujności na wszystkie niepokojące objawy.

Opieka nad osobami z zespołami genetycznymi

Ścisłą opieką powinny zostać objęte osoby, u których stwierdza się zespoły genetyczne predestynujące do wystąpienia pierwotnych nowotworów złośliwych kości, takie jak zespół Li-Fraumeni czy dziedziczna postać siatkówczaka (szerzej opisane w zakładce Czynniki ryzyka). Tacy pacjenci powinni być objęci stałą opieką specjalistów z zakresu onkologii oraz regularnie wykonywać badania kontrolne.

Promieniowanie a nowotwory kości – znaczenie profilaktyki

Ponieważ jednym z lepiej opisanych czynników ryzyka rozwoju mięsaków kości jest wcześniejsza ekspozycja na promieniowanie jonizujące, zabiegi radioterapii powinny być przeprowadzane z najwyższą ostrożnością. Jednocześnie wszystkie osoby, szczególnie dzieci, które były poddane ekspozycji na wysokie dawki promieniowania — w wyniku leczenia innych chorób lub w wyniku wypadków jądrowych — powinny pozostawać pod długoterminową obserwacją.

Znaczenie wczesnej diagnostyki i świadomości społecznej

Poprawa wyników leczenia możliwa jest przede wszystkim dzięki większej świadomości społeczeństwa — nie należy bagatelizować objawów, możliwie wcześniej zgłaszać się z nimi do lekarza oraz wykonywać zalecane badania rentgenograficzne (RTG). Wczesna diagnostyka pozwala na wykrycie potencjalnych zmian nowotworowych na etapie, gdy są one jeszcze uleczalne, a częste złamania lub przewlekłe bóle kości, zwłaszcza u dzieci i młodzieży, powinny być zawsze skonsultowane z lekarzem.

[1] European Society for Medical Oncology. Mięsaki kości: poradnik dla pacjentów [Internet]. European Society for Medical Oncology; 2016 [02.02.2025]. https://www.esmo.org/content/download/102775/1814988/1/PL-Mie%CC%A8sak-Kos%CC%81ci-Poradnik-dla-Pacjento%CC%81w.pdf 
[2] Rutkowski P, Świtaj T, Koseła-Paterczyk H, Kotrych D, Goryń T, Mazurkiewicz T, Fijuth J, Grzesiakowska U, et al. Wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u chorych na mięsaki kości [Internet].  Warszawa: Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy; b.d. [28.02.2025]. https://nio.gov.pl/wp-content/uploads/2024/01/Wytyczne-postepowania-diagnostyczno-terapeutycznego-u-chorych-na-miesaki-kosci.pdf
[3] Wojciechowska U, Barańska K, Miklewska M, Didkowska JA. Cancer incidence and mortality in Poland in 2020. Nowotwory. Journal of Oncology 2023;73(3):129-145. DOI: https://doi.org/10.5603/NJO.2023.0026