Epidemiologia

Poniższe analizy opierają się na danych z Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN) za lata 2013–2021 (https://onkologia.org.pl/pl/raporty). Poza analizą dotyczącą zmiany współczynnika zachorowalności w latach, liczby i współczynniki dotyczące zachorowalności i umieralności są wartościami uśrednionymi z okresu 10 lat (2013–2022). 

Rak tarczycy występuje znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn. Wśród kobiet zajmuje 7. miejsce pod względem częstości diagnozowania nowotworów, natomiast u mężczyzn jest dopiero na 20. miejscu. W 2022 roku w Polsce odnotowano ponad 4000 nowych przypadków raka tarczycy, z czego ponad 80% dotyczyło kobiet. Oznacza to, że chorobę tę rozpoznaje się rocznie u około 1 na 6000 kobiet, podczas gdy w przypadku mężczyzn – u około 1 na 27 000. W latach 2013–2022 liczba nowych przypadków raka tarczycy systematycznie rosła – w ciągu dekady niemal się podwoiła. Wyjątek stanowił rok 2020, kiedy liczba rozpoznań spadła. Najprawdopodobniej było to efektem ograniczonego dostępu do diagnostyki w czasie pandemii COVID-19. Wzrost liczby rozpoznań może wynikać zarówno z większej liczby zachorowań, jak i z postępu w zakresie wykrywalności zmian w tarczycy, m.in. dzięki badaniom USG. (Rysunek 1).

Rak tarczycy zazwyczaj jest rozpoznawany wcześniej niż wiele innych nowotworów. Średni wiek w chwili rozpoznania (tzw. mediana) to około 50 lat. Co ciekawe, aż 30% przypadków dotyczy osób poniżej 40. roku życia. Dane wskazują też, że to kobiety chorują wcześniej niż mężczyźni.  Średni wiek rozpoznania u kobiet wynosi 49 lat, a u mężczyzn nieco później – 54 lata.

Ryzyko zachorowania na raka tarczycy

Ryzyko zachorowania na raka tarczycy w ciągu całego życia jest stosunkowo niskie. Szacuje się, że osoba, która dożyje 85. roku życia, ma około 0,87% ryzyka zachorowania na ten nowotwór, co oznacza, że mniej niż 1 na 100 osób zachoruje. Istnieją jednak wyraźne różnice między płciami. U kobiet ryzyko to wynosi około 1,34%, natomiast u mężczyzn jedynie 0,35%. Oznacza to, że kobiety chorują na raka tarczycy niemal czterokrotnie częściej niż mężczyźni. Różnice te zaczynają być zauważalne już od około 20. roku życia. (Rysunek 3).

Rak tarczycy bardzo rzadko jest przyczyną zgonu, zwłaszcza w porównaniu z innymi nowotworami. W Polsce, w latach 2013–2022, z jego powodu umierało średnio około 300 osób rocznie. Ponad dwie trzecie tych zgonów dotyczyło kobiet – średnio około 206 przypadków rocznie. Dla kobiet oznacza to, że rak tarczycy był przyczyną zgonu średnio u 1 na 100 000 rocznie. W przypadku mężczyzn było to około 1 na 200 000 rocznie. W statystykach zgonów z powodu nowotworów, rak tarczycy znajduje się na bardzo odległym miejscu – dopiero w czwartej lub piątej dziesiątce najczęstszych przyczyn zgonów z powodu nowotworów.