Jak radzić sobie z praktycznymi wyzwaniami?

Choroba nowotworowa a rodzina

Choroba nowotworowa to trudny czas, który dotyka nie tylko osoby chorej, ale także jej najbliższych. W takiej sytuacji ważne jest, by myśleć zarówno o swoim zdrowiu, jak i o bezpieczeństwie rodziny – emocjonalnym, organizacyjnym i finansowym. Oto kilka kroków, które mogą pomóc Ci zadbać o bliskich i o siebie.

Bycie rodzicem a nowotwór

Choroba nowotworowa to duże wyzwanie, zwłaszcza gdy musisz jednocześnie opiekować się dziećmi. Mogą one nie rozumieć, czym dokładnie jest rak i jak wpływa na Twoje życie.

Dlatego warto rozmawiać z nimi otwarcie, ale w sposób dostosowany do ich wieku.

• Wyjaśniaj, co się dzieje: Prosto i zrozumiale tłumacz, czym jest leczenie, dlaczego czasem możesz być zmęczona/zmęczony i potrzebować więcej odpoczynku.
• Daj przestrzeń na emocje: Pozwól dzieciom pytać, zadawać nawet trudne pytania i mówić o swoich obawach.

Nie bój się prosić o pomoc w codziennych zadaniach – może to być wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół lub organizacji niosących pomoc osobom chorym onkologicznie i ich rodzinom.

• Pamiętaj o sobie: Dbaj o swój stan fizyczny i psychiczny. Musisz mieć siłę, by opiekować się dziećmi.
• Szukaj wsparcia psychologicznego: Jeśli czujesz, że nie radzisz sobie z emocjami, porozmawiaj z psychologiem. Specjalista pomoże Ci poukładać myśli i zadbać o równowagę w rodzinie.

W trudnym czasie leczenia choroby nowotworowej najważniejsze jest, abyś miał/a wsparcie i nie został/a z problemami sam/a. Dbanie o własne potrzeby to nie egoizm, ale podstawa, by móc troszczyć się o dzieci w najlepszy możliwy sposób.

Jak zabezpieczyć bliskich w obliczu choroby nowotworowej?

Choroba nowotworowa to czas, kiedy warto zadbać o przyszłość i pomyśleć o bezpieczeństwie rodziny. Oto kilka kwestii, które dobrze wziąć pod uwagę:

• Ubezpieczenie na życie

  Sprawdź, czy posiadasz wystarczające ubezpieczenie, które zapewni Twoim bliskim wsparcie finansowe w razie nieprzewidzianych zdarzeń.

• Testament

  Sporządzenie testamentu pozwala uporządkować sprawy majątkowe i zagwarantować, że Twoje decyzje będą respektowane.

• Rozmowy o przyszłości

  • Porozmawiaj z zaufaną osobą o swoich życzeniach na wypadek, gdybyś nie mógł/mogła samodzielnie podejmować decyzji zdrowotnych.
  • Dzięki temu ktoś bliski będzie wiedział, jakie kroki podjąć w trudnej sytuacji.

• Wsparcie emocjonalne

  • Dbaj nie tylko o aspekty finansowe i prawne, lecz także rozmawiaj z bliskimi o swoich obawach i potrzebach.
  • Otwarte dzielenie się emocjami może łagodzić niepewność i stres.

  Pamiętaj, że odpowiednie zabezpieczenie bliskich to nie tylko kwestie formalne – to także zapewnienie im poczucia, że nie są z problemami sami.

Choroba nowotworowa a praca

Choroba onkologiczna wywiera wpływ nie tylko na samopoczucie fizyczne, lecz także na życie zawodowe. Jeśli mimo leczenia chcesz pozostać aktywna/aktywny w pracy, ważne jest odpowiednie planowanie:

Jak radzić sobie z pracą w trakcie choroby nowotworowej?

• Rozmowa z pracodawcą – zapytaj o możliwość elastycznych godzin pracy, pracy zdalnej albo zmniejszenia obowiązków w okresie intensywnego leczenia. Pamiętaj, że masz prawo do zwolnienia lekarskiego. 
• Dbanie o zdrowie – unikaj nadmiernego obciążenia zadaniami, szczególnie podczas chemioterapii czy rekonwalescencji po operacjach. Słuchaj swojego organizmu i nie wahaj się prosić o wsparcie, gdy tego potrzebujesz.
• Powrót do pracy po leczeniu – jeśli odczuwasz stres lub niepewność, rozważ rozmowę z psychologiem lub terapeutą specjalizującym się w adaptacji pochorobowej. Taka pomoc może ułatwić przystosowanie się do codziennych obowiązków zawodowych i pomóc w zarządzaniu emocjami.

Pamiętaj, że zdrowie jest najważniejsze. Rozsądne tempo pracy i wsparcie otoczenia mogą pomóc w utrzymaniu równowagi między leczeniem a życiem zawodowym.

Jak powiedzieć pracodawcy o raku?

Rozpocznij od otwartej rozmowy

• Wyjaśnij krótko swoją sytuację i podkreśl, że zrobisz wszystko, by nadal dobrze wywiązywać się z obowiązków.
• Wspomnij o możliwości konieczności dostosowania grafiku lub wzięcia wolnego na leczenie.
• Poproś o dyskrecję, jeśli nie chcesz ujawniać szczegółów terapii.


Prawo do ochrony prywatności

• Zgodnie z Kodeksem pracy (art. 11 par. 1), nie musisz ujawniać wszystkich informacji o swoim stanie zdrowia.
• Wystarczy ogólnie powiedzieć, że potrzebujesz specjalnego dostosowania warunków (np. elastycznych godzin lub wsparcia w trakcie rehabilitacji).

Konstruktywna rozmowa oparta na zaufaniu

Zaproponuj rozwiązania, które pomogą pogodzić leczenie z pracą:

• Elastyczny czas pracy
• Praca zdalna
• Zmniejszenie liczby godzin
• Dodatkowe dni wolne (np. na wizyty u lekarza)

Pamiętaj, że w Polsce masz prawo do urlopu okolicznościowego, jeśli jest on związany z leczeniem.


Dobre praktyki przy dłuższej absencji

• Jeśli Twoje leczenie (np. chemioterapia) wymaga długiej nieobecności, możesz wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne.
• Porozmawiaj z pracodawcą o tym, w jaki sposób zorganizować obowiązki w firmie, aby zminimalizować skutki Twojej nieobecności (np. delegowanie zadań, praca zdalna w ograniczonym wymiarze).


Przykład sytuacji: Jeśli lekarz zaleci Ci wielotygodniową chemioterapię, możesz poinformować pracodawcę o przewidywanych terminach nieobecności, jednocześnie proponując konkretne rozwiązania: np. częściową pracę zdalną lub elastyczny czas pracy. Dzięki temu firma będzie przygotowana na Twoją absencję, a Ty zadbasz o swoje zdrowie bez dodatkowego stresu.

Czy można pracować w trakcie leczenia?

To zależy od kilku czynników: rodzaju i intensywności terapii, Twojego stanu zdrowia, typu pracy, a także ogólnego samopoczucia. Niektóre osoby po mało inwazyjnych zabiegach mogą wrócić do pracy dość szybko, ale przy chemioterapii czy radioterapii często potrzebna jest dłuższa przerwa na regenerację. Najlepiej porozmawiaj z lekarzem, aby ocenić, czy i kiedy można bezpiecznie wrócić do obowiązków zawodowych.


Elastyczne warunki zatrudnienia

W Polsce Kodeks pracy (art. 142) umożliwia wnioskowanie o skrócony czas pracy lub pracę zdalną, jeśli stan zdrowia na to pozwala.


Zasiłek chorobowy

Jeśli tymczasowo nie możesz pracować, masz prawo do zasiłku chorobowego z ZUS. Po 33 dniach (lub 14 w przypadku osób po 50. roku życia) wypłaca go ZUS, zazwyczaj w wysokości 80% wcześniejszych zarobków.


Dobre praktyki przy dłuższej absencji

• Jeśli Twoje leczenie (np. chemioterapia) wymaga długiej nieobecności, możesz wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne.
• Porozmawiaj z pracodawcą o tym, w jaki sposób zorganizować obowiązki w firmie, aby zminimalizować skutki Twojej nieobecności (np. delegowanie zadań, praca zdalna w ograniczonym wymiarze).


Przykład sytuacji: Jeżeli po operacji czujesz się na siłach, ale nadal potrzebujesz rehabilitacji, możesz ustalić z pracodawcą elastyczny grafik czy częściową pracę zdalną. Natomiast jeśli lekarz zaleci Ci dłuższą przerwę (np. przy chemioterapii), masz prawo do zasiłku chorobowego na czas leczenia.

Jak radzić sobie z utratą dochodu?

Choroba onkologiczna bywa dużym obciążeniem finansowym. Warto więc poznać dostępne formy wsparcia i zadbać o swoje finanse.


Zapoznaj się z opcjami wsparcia

Zasiłek chorobowy (wynagrodzenie chorobowe przez 33 dni, potem zasiłek z ZUS). Świadczenie rehabilitacyjne – przysługuje po okresie zasiłkowym, gdy leczenie trwa dłużej. Renta z tytułu niezdolności do pracy – przy długotrwałej niezdolności do pracy (wymaga procedury w ZUS).

Organizacje pacjenckie

Niektóre organizacje pacjenckie oferują swoim podopiecznym pomoc w zbieraniu środków na leczenie czy bieżące potrzeby.

Kredyty i zobowiązania

Jeśli masz kredyty, skontaktuj się z bankiem i zapytaj o odroczenie spłat czy zmianę warunków kredytu.
Banki i instytucje finansowe często oferują programy wspierające osoby w trudnej sytuacji zdrowotno-finansowej.

Zarządzanie budżetem

Zastanów się, które wydatki są niezbędne, a które można lub odroczyć. Rozważ konsultację z doradcą finansowym – pomoże Ci ułożyć plan wydatków na czas leczenia. Dbałość o finanse i poznanie możliwości wsparcia może pomóc Ci bardziej spokojnie przejść przez okres leczenia i skupić się na zdrowieniu.

Choroba nowotworowa a studia

Choroba nowotworowa w trakcie studiów bywa dużym wyzwaniem, dlatego kluczowe jest skorzystanie z dostępnego wsparcia. Warto jak najszybciej poinformować o swojej sytuacji wykładowców lub dziekanat. Dzięki temu uczelnia będzie mogła dostosować warunki nauki do Twoich potrzeb.


Ułatwienia na uczelni

• Możliwość przedłużenia terminów zaliczeń lub przesunięcia egzaminów.
• Opcja zawieszenia studiów na czas leczenia.
• Status osoby z niepełnosprawnością – uprawnia do dodatkowych ulg, np. zwolnień z części zajęć czy indywidualne warunki zaliczeń.


Wsparcie psychiczne

• Chorobie towarzyszy często stres i niepokój związany z przyszłością.
• Warto porozmawiać z bliskimi lub skorzystać z pomocy psychologicznej na uczelni.


Dbanie o zdrowie i samopoczucie

• Pamiętaj o odpoczynku i regeneracji.
• Twoja choroba nie musi definiować Twojej przyszłości – odpowiednie wsparcie pomoże Ci kontynuować naukę na własnych zasadach.

Jeśli tylko to możliwe, informuj uczelnię o zmianach w swoim stanie zdrowia, by mogła Cię wspierać. Dzięki temu łatwiej będzie znaleźć rozwiązania, które pomogą Ci skupić się na leczeniu i jednocześnie nie rezygnować z planów edukacyjnych.

Jak powiedzieć o raku pracownikom szkoły?

Informowanie pracowników szkoły (wykładowców, dziekanatu, pracowników administracyjnych) o swojej diagnozie to delikatna sprawa, ale w wielu przypadkach może być konieczne, aby uzyskać wsparcie i dostosować warunki nauki do aktualnej sytuacji zdrowotnej. Najlepiej zacząć od krótkiej rozmowy z wykładowcą lub dziekanem, wyjaśniając, że przechodzisz leczenie onkologiczne, co może wpływać na Twoją obecność na zajęciach, zdolność do nauki czy wykonywania obowiązków w terminie.


Czy mogę studiować w trakcie leczenia?

To, czy możesz kontynuować naukę w czasie leczenia nowotworu, zależy głównie od Twojego stanu zdrowia, rodzaju terapii i jej intensywności. Dla niektórych osób nauka jest możliwa nawet w trakcie leczenia, natomiast przy chemioterapii czy trudnych momentach innych terapii może być konieczna przerwa ze względu na zmęczenie lub częste wizyty u lekarzy.

Konsultacja z lekarzem

• Specjalista pomoże ocenić, czy stan zdrowia pozwala na dalszą edukację.
• Wspólnie ustalicie, czy potrzebujesz przerwy w zajęciach, czy wystarczy dostosowanie ich formy.


Wsparcie uczelni

• Wiele szkół wyższych oferuje przedłużanie terminów zaliczeń, zmianę formy egzaminów (np. z zajęć stacjonarnych na zdalne) lub dostosowanie programu nauczania do Twoich potrzeb.
• Warto skontaktować się z dziekanatem lub biurem obsługi studentów, aby dowiedzieć się, jakie masz konkretne możliwości i ułatwienia.

Jak zrobić sobie przerwę w studiach? 

Jeśli Twój plan leczenia wymaga długotrwałej nieobecności, możesz zawiesić studia na określony czas. Dzięki temu nie musisz rezygnować z edukacji, a jedynie przesunąć ją na później.

Złożenie wniosku

• Udaj się do dziekanatu lub biura obsługi studentów i wypełnij wniosek o urlop dziekański (lub inną formę przerwy).
• Dołącz zaświadczenie lekarskie, które potwierdza konieczność przerwy z powodu leczenia.


Czas trwania przerwy

• W większości uczelni urlop może trwać od kilku miesięcy do nawet roku.
• Po jej zakończeniu wrócisz na studia, zachowując ciągłość edukacji.

Jakie wsparcie oferuje uczelnia?

Wiele szkół wyższych udziela specjalnych ułatwień studentom z przewlekłymi chorobami, w tym zmagającym się z nowotworem.

Pomoc psychologiczna

Wielu uczelni oferuje darmowe konsultacje z psychologiem, co pomaga radzić sobie ze stresem związanym z nauką i leczeniem.

Wsparcie finansowe

W zależności od sytuacji zdrowotnej uczelnia może przyznać stypendia socjalne lub zapomogi, jeśli zmagasz się z problemami finansowymi i zdrowotnymi.


Przykład sytuacji: Jeśli po zakończeniu terapii potrzebujesz więcej czasu na przygotowanie pracy dyplomowej albo egzaminów, zgłoś się do dziekanatu w celu przedłużenia terminów. Uczelnia może przychylić się do Twojej prośby, pod warunkiem dostarczenia odpowiednich zaświadczeń medycznych.

Jak zarządzać ubezpieczeniem w trakcie leczenia onkologicznego?

Podczas walki z rakiem właściwe ubezpieczenie może zapewnić Ci finansowe wsparcie i poczucie bezpieczeństwa. W Polsce większość kosztów leczenia pokrywa Narodowy Fundusz Zdrowia, ale w niektórych sytuacjach przydatne okazują się dodatkowe polisy, np. na życie czy chorobowe. Zwróć uwagę na to, że realnie pomocne ubezpieczenia to te zawarte przed diagnozą. 

Ubezpieczenie zdrowotne i na życie

Ubezpieczenie zdrowotne (NFZ)

• Każda osoba w Polsce ma prawo do publicznego ubezpieczenia zdrowotnego w Narodowym Funduszu Zdrowia.
• NFZ pokrywa standardowe koszty diagnostyki i terapii (chemioterapia, radioterapia, operacje).
• Jeśli dotąd nie byłaś/nie byłeś ubezpieczona/ubezpieczony, możesz to zrobić poprzez zatrudnienie, rejestrację jako osoba bezrobotna lub zgłoszenie się do NFZ.


Prywatne ubezpieczenie zdrowotne

• Może rozszerzać zakres usług medycznych, umożliwiając szybszy dostęp do specjalistów, dodatkowe terapie czy leczenie poza granicami kraju.
• Jeśli pracujesz, sprawdź, czy pracodawca oferuje pakiety zdrowotne obejmujące leczenie onkologiczne.
• Weź pod uwagę fakt, że prywatne ubezpieczenia zdrowotne nie są oferowane osobom, które są już w trakcie leczenia przeciwnowotworowego.


Ubezpieczenie na życie

• Pomaga w trudnym czasie, ponieważ może zapewnić środki na leczenie, rehabilitację czy wsparcie rodziny.
• Nie wszystkie polisy obejmują nowotwory od początku trwania umowy. Jeśli diagnozę postawiono po wykupieniu polisy, ubezpieczyciel może zmienić warunki (np. podnieść składkę).
• Wykup ubezpieczenia na życie po postawieniu rozpoznania choroby nowotworowej zazwyczaj nie jest możliwe. 

Ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe

• Sprawdź, czy Twoja polisa chorobowa lub wypadkowa obejmuje też nowotwory.
• Czasem można rozszerzyć zakres lub wprowadzić aneksy do umowy, by pokryć koszty leczenia raka czy utraty dochodów w czasie choroby.

Ważne: Przed zakupem bądź modyfikacją polisy zawsze czytaj dokładnie warunki umowy lub poproś doradcę ubezpieczeniowego o wyjaśnienia.