Objawy mięsaków tkanek miękkich

Objawy mięsaków tkanek miękkich mogą być różne, w zależności od tego, gdzie znajduje się guz. Najczęściej pojawia się bezbolesne zgrubienie lub guz, który może rosnąć i wywoływać inne dolegliwości. W tym tekście przeczytasz, na jakie objawy warto zwrócić uwagę i kiedy zgłosić się do lekarza.

Najczęstsze lokalizacje zmian

Mięsaki tkanek miękkich to różnorodna grupa nowotworów, a do ich rozwoju może dojść w różnych lokalizacjach. Najczęściej występują w obrębie kończyn (około 50%), następnie w obrębie tułowia (klatki piersiowej, śródpiersia, jamy brzusznej i przestrzeni zaotrzewnowej — około 35%). Najrzadziej występują w obrębie głowy i szyi (10%) i w innych lokalizacjach (5%). Pomimo znacznego zróżnicowania pod względem lokalizacji, podstawowe objawy mięsaków tkanek miękkich są zazwyczaj stosunkowo podobne.

Najpowszechniejsze objawy — kiedy należy udać się do lekarza?

W większości przypadków jedynym objawem mięsaków tkanek miękkich jest niebolesny guz. Niekiedy występuje zniekształcenie zarysów kończyny, zwłaszcza w pobliżu stawów, które utrzymuje się przez ponad 6 tygodni. W przypadku położenia podpowięziowego, czyli zmiany znajdującej się pod cienką błoną otaczającą grupy mięśni, można wstępnie rozpoznać mięsaka niezależnie od wymiarów guza. Z kolei mięsaki położone nadpowięziowo mogą naciekać skórę i tworzyć owrzodzenie nowotworowe na jej powierzchni.

Wszystkie nowo powstałe lub szybko rosnące zgrubienia, a także takie, których wzrost przyspieszył w ostatnim okresie, powinny zostać skonsultowane z lekarzem.

Na późniejszym etapie rozwoju choroby mogą pojawić się objawy związane z uciskiem guza na otaczające tkanki, takie jak ból, ograniczenie ruchomości w stawie, obrzęk, zaburzenia o charakterze neurologicznym lub naczyniowym. Symptomy ogólne są bardzo rzadkie i należą do nich stany podgorączkowe i osłabienie.

Objawy zależne od lokalizacji guza

Objawy mięsaków zlokalizowanych w obrębie tułowia oraz głowy i szyi mogą różnić się w zależności od zajętego narządu. W jamie brzusznej prowadzą do niedrożności przewodu pokarmowego i będą się wiązać z uczuciem pełności, krwawieniem (krwawymi stolcami), nudnościami i zaparciami. W przypadku kobiecych narządów rodnych może pojawić się nieprawidłowa wydzielina lub krwawienia. Z kolei guzy zlokalizowane w obszarze głowy i szyi wiążą się z bólami głowy, nieprawidłową wydzieliną z nosa, wytrzeszczem lub zaburzeniami widzenia.

[1] European Society for Medical Oncology. Mięsaki tkanek miękkich: poradnik dla pacjentów [Internet]. European Society for Medical Oncology; 2016 [13.02.2025]. https://www.esmo.org/content/download/88515/1620193/1/ESMO-ACF-Miesaki-Tkanek-Miekk%20ich-Poradnik-dla-Pacjentow.pdf
[2] Rutkowski P, Nowecki ZI (Red.). Mięsaki tkanek miękkich u dorosłych. Medical Tribune Polska; 2009.
[3] Rutkowski P, Koseła-Paterczyk H, Kozak K, Ługowska I, Fijuth J, Jeziorski A, Ryś J, Spałek M, Borkowska A, et al. Wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u chorych na mięsaki tkanek miękkich u dorosłych [Internet]. Warszawa: Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy; b.d. [28.02.2025]. https://nio.gov.pl/wp-content/uploads/2024/01/Wytyczne-postepowania-diagnostyczno-terapeutycznego-u-chorych-na-miesaki-tkanek-miekkich.pdf
[4] Wojciechowska U, Barańska K, Miklewska M, Didkowska JA. Cancer incidence and mortality in Poland in 2020. Nowotwory. Journal of Oncology 2023;73(3):129-145. DOI: https://doi.org/10.5603/NJO.2023.0026