Pierś

Rak piersi rozwija się z komórek nabłonka przewodów lub zrazików gruczołu sutkowego (potocznie piersi). Początkowo rośnie miejscowo i zwykle nie daje żadnych objawów — u większości chorych pierwszym sygnałem jest niebolesny guzek wyczuwalny podczas badania palpacyjnego. W kolejnych etapach pojawiają się przerzuty do węzłów chłonnych, płuc, wątroby i kości.
Nowotwory złośliwe piersi różnią się cechami biologicznymi i przebiegiem — mogą rozwijać się powoli lub bardzo agresywnie. Nieleczone niechybnie prowadzą do zgonu, jednak dzięki postępom w diagnostyce i leczeniu rosną szanse na całkowite wyleczenie lub przedłużenie życia, nawet w przypadku choroby zaawansowanej.
To najczęściej diagnozowany nowotwór złośliwy u kobiet na świecie. Co roku rozpoznaje się go u około 1,5 miliona kobiet. Warto pamiętać, że choroba może dotyczyć również mężczyzn — stanowią oni około 1% przypadków.

Nowotwór piersi - lokalizacja.

Wybierz interesujący Cię dział, aby dowiedzieć się więcej:

Epidemiologia

Rak piersi jest najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym wśród kobiet w Polsce. W ostatnich latach liczba nowych zachorowań systematycznie rośnie – obecnie rozpoznaje się ponad 21 tysięcy przypadków rocznie, co stanowi ponad 20% wszystkich nowotworów złośliwych diagnozowanych w tej grupie. Mimo że rak piersi występuje przede wszystkim u kobiet, notuje się również zachorowania wśród mężczyzn – około 150 przypadków rocznie, co stanowi mniej niż 1% wszystkich zachorowań.

Etiologia i czynniki ryzyka

Rak piersi może wynikać z wielu czynników ryzyka — dziedzicznych i środowiskowych. Do najczęstszych należą płeć i wiek, a tylko około 5–10% przypadków wynika z uwarunkowań genetycznych.
 

Czynniki ryzyka raka piersi dzielimy na modyfikowalne, obejmujące ciążę powyżej 30. roku życia, brak porodu, niekarmienie piersią, stosowanie hormonalnej terapii zastępczej, brak aktywności fizycznej, dieta bogata w tłuszcze, otyłość i spożycie alkoholu, a także takie, na które nie mamy wpływu: wiek, płeć, obecność mutacji genetycznych, wczesne rozpoczęcie miesiączkowania i późną menopauzę, gęstość piersi, czy ekspozycję na promieniowanie jonizujące.

Metody zapobiegania

Skuteczna profilaktyka raka piersi — obejmująca zdrowy styl życia, regularne badania oraz konsultacje genetyczne — odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu chorobie i wykrywaniu jej na wczesnym etapie, co znacząco zmniejsza ryzyko zachorowania i zgonu.
 

Profilaktyka raka piersi obejmuje zmianę stylu życia, w tym zachowanie prawidłowej masy ciała, ograniczenie spożycia alkoholu i zachowanie aktywności fizycznej, oraz samobadanie piersi. Przede wszystkim jednak należy regularnie wykonywać badania profilaktyczne —mammografię lub USG piersi przeprowadzane co rok lub dwa lata, a w przypadku dziedzicznie uwarunkowanego raka piersi dodatkowo zalecana jest konsultacja genetyczna, indywidualny harmonogram badań profilaktycznych lub profilaktyczna mastektomia.

Objawy raka piersi

Rak piersi przez długi czas rozwija się w sposób utajony, nie wywołując bólu ani widocznych objawów. Wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy z tego, że zmiany nowotworowe mogą zachodzić przez miesiące, a nawet lata, zanim staną się zauważalne. Zrozumienie, jakie symptomy mogą sugerować rozwijający się nowotwór, odgrywa kluczową rolę we wczesnym wykrywaniu raka. Objawy, takie jak wyczuwalne guzki lub zgrubienia, zmiany w kształcie lub wielkości piersi, nietypowa wydzielina z brodawki czy zmiany skórne, powinny zawsze skłonić do wizyty u specjalisty.

Diagnostyka

Wczesne wykrycie raka piersi znacząco zwiększa szanse na pełne wyleczenie. Dzięki postępowi medycyny możliwe jest dziś wykrycie zmian nowotworowych na bardzo wczesnym etapie, jeszcze zanim pojawią się objawy. Nowoczesne metody obrazowania, takie jak mammografia, ultrasonografia czy rezonans magnetyczny, pozwalają na identyfikację nawet milimetrowych zmian w tkance piersi. W połączeniu z badaniami histopatologicznymi i genetycznymi umożliwia to nie tylko potwierdzenie obecności nowotworu, ale również dokładną ocenę jego typu biologicznego, stopnia złośliwości i wrażliwości na konkretne terapie.

Leczenie

Leczenie raka piersi jest złożony proces, który wymaga ścisłej współpracy między pacjentką a zespołem specjalistów. Dzięki nowoczesnym metodom, takim jak terapia celowana, hormonoterapia czy leczenie oszczędzające pierś, możliwe jest indywidualne, mniej inwazyjne podejście. Terapie te zwiększają skuteczność leczenia, zmniejszają ryzyko nawrotów i poprawiają jakość życia pacjentek, także po zakończeniu terapii.

Postępowanie po leczeniu i rehabilitacja

Okres po leczeniu raka piersi jest niezwykle istotnym etapem w procesie zdrowienia. Obejmuje on szereg działań, które mają na celu zarówno fizyczną, jak i emocjonalną regenerację pacjentki. Regularne kontrole lekarskie, rehabilitacja fizyczna i wsparcie psychiczne to kluczowe elementy, które pozwalają na szybki i pełny powrót do zdrowia.  
 

Postępowanie po leczeniu raka piersi składa się z trzech elementów – badań kontrolnych, wsparcia psychologicznego i fizjoterapii. Badania kontrolne obejmują: samobadanie, wizyty kontrolne oraz mammografię. W ramach rehabilitacji psychologicznej oferowane są psychoterapia, leki i udział w grupach wsparcia, a fizjoterapia obejmuje leczenie bólu, poprawę sprawności oraz leczenie obrzęków limfatycznych.

Potrzebujesz wsparcia?

Informacje zawarte w Kompendium mają charakter ogólny i nie stanowią profesjonalnej porady medycznej. Każdy przypadek wymaga indywidualnej oceny — w razie wątpliwości, pytań lub potrzeby uzyskania szczegółowych wyjaśnień, skonsultuj się z lekarzem prowadzącym. To on najlepiej zna Twoją sytuację i pomoże dobrać rozwiązania odpowiednie dla Ciebie.

W przypadku dodatkowych pytań należy zwrócić się do lekarza. Porad i wsparcia udzielają też organizacje działające na rzecz pacjentów.