Gruczoł krokowy

Rak prostaty jest jednym z najczęściej diagnozowanych nowotworów u mężczyzn w Polsce. Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów, w ostatnich latach odnotowano ponad 16 tysięcy nowych przypadków rocznie. Od blisko 40 lat na świecie obserwuje się wzrost zachorowań, w szczególności po 60. roku życia, co wiąże się m.in. z wydłużeniem życia, lepszą diagnostyką oraz rosnącą świadomością zdrowotną. Wczesne wykrycie raka prostaty znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie i przeżycie.

Rak prostaty jest wynikiem współwystępowania wielu czynników. Wiadomo, że jego występowanie jest związane ze starszym wiekiem oraz że rozwija się pod wpływem męskich hormonów płciowych. Istotne w powstawaniu raka prostaty są również predyspozycje genetyczne. Jednak wpływ na rozwój choroby mają inne czynniki: nieodpowiedni styl życia (nadużywanie alkoholu, palenie tytoniu), styl życia, dieta, wysokie BMI czy ekspozycja na toksyczne substancje.

Profilaktyka nowotworu raka gruczołu krokowego obejmuje zmianę stylu życia, zdrową dietę, utrzymanie prawidłowej wagi i zwiększenie aktywności fizycznej. Jednak przede wszystkim obejmuje ona regularne kontrole urologiczne – zaleca się, by mężczyźni po 50. roku życia wykonywali badanie PSA i per rectum. Umożliwia to wcześniejsze wykrycie ewentualnych nieprawidłowości, a w sytuacji zdiagnozowania raka – wdrożenie leczenia.
 

Dzięki rozpowszechnieniu badania PSA większość nowotworów stercza wykrywana jest w stadium bezobjawowym. Choroba zazwyczaj rozwija się powoli, a pierwsze objawy są ze strony układu moczowego i mogą przypominać łagodny rozrost gruczołu krokowego. Wraz z miejscowym powiększaniem się nowotworu pojawiają się kolejne – obejmujące układ rozrodczy i pokarmowy.

Dzięki szerokiej dostępności badania PSA, aktualnie nawet 75% przypadków raka gruczołu krokowego jest rozpoznawana w stadium bezobjawowym. Nieprawidłowe stężenie PSA wykrywane jest już na bardzo wczesnym etapie choroby i wraz z nieprawidłowym wynikiem badania per rectum stanowi przesłankę do przeprowadzenia dalszych badań diagnostycznych, w tym podjęcia decyzji o biopsji, która jest podstawą rozpoznania raka prostaty.

Postęp w leczeniu raka prostaty jaki miał miejsce w ciągu ostatnich 20 lat sprawił, że wcześniej wykryty rak prostaty może być chorobą przewlekłą. Dostępnych jest wiele metod leczenia – od aktywnego nadzoru po leczenie systemowe, a wybór optymalnej terapii zależy od stopnia zaawansowania choroby, kategorii ryzyka choroby, przewidywanego czasu przeżycia i preferencji pacjenta.

Postępowanie po leczeniu raka prostaty w dużej mierze zależy od zastosowanego leczenia. Po leczeniu miejscowym badania kontrole odbywają się co 6 miesięcy, a w przypadku leczenia hormonalnego mogą być częstsze – nawet co 3 miesiące. Każda wizyta będzie obejmować wywiad lekarski, badanie fizykalne (DRE) i oznaczenie stężenia PSA w surowicy krwi, a w przypadku pacjentów stosujących ADT także dodatkowe badania.
 

Rehabilitacja jest kluczowym elementem procesu powrotu do zdrowia i pełnej funkcjonalności pacjentów z rakiem gruczołu krokowego. To proces wieloetapowy i wieloaspektowy, a jego rodzaj zależy od zastosowanego leczenia (operacja, radioterapia, terapia hormonalna) oraz od indywidualnych potrzeb pacjenta.
 

Informacje zawarte w Kompendium mają charakter ogólny i nie stanowią profesjonalnej porady medycznej. Każdy przypadek wymaga indywidualnej oceny — w razie wątpliwości, pytań lub potrzeby uzyskania szczegółowych wyjaśnień, skonsultuj się z lekarzem prowadzącym. To on najlepiej zna Twoją sytuację i pomoże dobrać rozwiązania odpowiednie dla Ciebie.

W przypadku dodatkowych pytań należy zwrócić się do lekarza. Porad i wsparcia udzielają też organizacje działające na rzecz pacjentów.