Szyjka macicy

Rak szyjki macicy jest jednym z najczęściej diagnozowanych nowotworów wśród kobiet. Każdego roku na świecie odnotowuje się ok. 650 tys. nowych przypadków. Pomimo obserwowanego spadku zachorowalności, wciąż zajmuje on szóste miejsce pod względem liczby zachorowań na nowotwory złośliwe wśród kobiet w Polsce, co stanowi jeden z najwyższych wskaźników w Europie.
W Polsce notujemy też jeden z najniższych w Europie odsetków przeżyć 5-letnich, co wynika z późnego rozpoznania choroby. Kluczowym czynnikiem, który mógłby zmienić tę sytuację, jest profilaktyka, przede wszystkim edukacja zdrowotna i szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV), a także regularny udział w przesiewowych badaniach cytologicznych.

Nowotwór szyjki macicy - lokalizacja.

Wybierz interesujący Cię dział, aby dowiedzieć się więcej:

Epidemiologia

Rak szyjki macicy jest obecnie czwartym pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym wśród kobiet na świecie, przy czym około 85% nowych przypadków diagnozowanych jest w krajach rozwijających się. W Polsce, na przestrzeni ostatnich 30 lat, obserwuje się powolny spadek liczby zachorowań. W 2022 roku zarejestrowano około 4 000 nowych przypadków. Choć szczyt zachorowań występuje u kobiet po 50. roku życia, coraz częściej diagnozuje się ten nowotwór także u młodszych kobiet (od 35. do 44. r.ż.).

Zachorowania na raka szyjki macicy w Polsce w 2022 w podziale na grupy wiekowe

epidemiologia nowotworu szyjki macicy

Etiologia i czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka rozwoju raka szyjki macicy dzielimy na behawioralne i infekcyjne. Do pierwszej grupy zalicza się aktywność seksualną i styl życia, które mogą bezpośrednio przyczyniać się do wystąpienia zakażenia HPV. Infekcja ta jest pierwotną przyczyną zachorowania i odpowiada za około 95% wszystkich przypadków raka szyjki macicy.
 

Metody zapobiegania

Aktualna wiedza medyczna pozwala na skuteczne zapobieganie rakowi szyjki macicy poprzez zastosowanie szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego oraz badań cytologicznych (łącznie z testem HPV). Ponieważ wczesne wykrycie raka szyjki macicy daje 99,9% szans na wyleczenie, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wdrożyła działania mające na celu eliminację zachorowań na raka szyjki macicy na świecie.
 

Objawy raka szyjki macicy

Stany przedrakowe i wczesne stadia zaawansowania raka szyjki macicy przebiegają bezobjawowo, a pojawiające się w wyższych stopniach zaawansowania objawy są niespecyficzne i często bywają mylone z innymi chorobami. Z tego powodu tak istotny jest systematyczny udział w badaniach profilaktycznych.

Diagnostyka

Podstawą podjęcia leczenia w stanach przedrakowych i raku szyjki macicy jest biopsja szyjki macicy, która jest niezbędna w celu wdrożenia właściwego sposobu leczenia.
 

1. Cytologia Nieprawidłowy wynik badania cytologicznego stanowi podstawę do pobrania wycinków celowanych. 2. Biopsja W przypadku małych zmian powinna być przeprowadzona w oparciu o badanie kolposkopowe, od którego można odstąpić w przypadku zmian widocznych makroskopowo. 3. Badania obrazowe Pozwalają na nieinwazyjną ocenę stopnia zaawansowania raka przy użyciu ultrasonografii, tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.

Leczenie

Decyzja dotycząca sposobu leczenia raka szyjki macicy zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania i rozległości choroby. Im wcześniej postawione rozpoznanie i wdrożone leczenie, tym lepsze rokowanie.
 

1. Leczenie chirurgiczne Stosowane przede wszystkim w najniższych stopniach zaawansowania choroby – ma na celu usunięcie całości guza wraz z odpowiednim marginesem zdrowych tkanek. 2. Radioterapia Radioterapia samodzielnie lub w skojarzeniu z chemioterapią jest podstawową formą leczenia w przypadku zaawansowanej choroby.  3. Leczenie systemowe Leczenie systemowe w przypadku wystąpienia przerzutów odległych obejmuje różne terapie jedno-, dwu- i trzylekowe, przy czym preferowane jest leczenie skojarzone polegające na jednoczesnym stosowaniu chemioterapii i przeciwciał monoklonalnych.

Postępowanie po leczeniu

Leczenie raka szyjki macicy negatywnie wpływa na wiele aspektów życia kobiety, a w przypadku każdej pacjentki proces zdrowienia będzie przebiegał inaczej. Interwencje wspierające stanowią istotną część tego procesu, zarówno po zakończeniu leczenia, jak i w przypadku leczenia paliatywnego.
 

Podstawowe i dodatkowe badania kontrolne wykonywane po zakończeniu leczenia raka szyjki macicy

Rehabilitacja

Leczenie raka szyjki macicy wpływa nie tylko na organy, ale też na emocje, życie seksualne i relacje społeczne kobiet, obniżając ich jakość życia. Dlatego szybkie wdrożenie programów kompleksowej rehabilitacji może skutecznie wpłynąć na jakość życia chorych poprzez:

  • wcześniejsze odzyskanie sprawności,
  • łagodzenie bólu,
  • poprawę samooceny,
  • poprawę życia seksualnego,
  • leczenie nietrzymania moczu,
  • zmniejszenie obrzęku limfatycznego kończyn dolnych.

 

Pamiętaj, że każdy przypadek zdrowotny wymaga indywidualnej oceny

Informacje zawarte w Kompendium mają charakter ogólny i nie stanowią profesjonalnej porady medycznej. Każdy przypadek wymaga indywidualnej oceny — w razie wątpliwości, pytań lub potrzeby uzyskania szczegółowych wyjaśnień, skonsultuj się z lekarzem prowadzącym. To on najlepiej zna Twoją sytuację i pomoże dobrać rozwiązania odpowiednie dla Ciebie.

W przypadku dodatkowych pytań należy zwrócić się do lekarza. Porad i wsparcia udzielają też organizacje działające na rzecz pacjentów.